21/06/2012

The Descendants

Tragikomedie op een paradijselijk eiland

In dit bitterzoete familiedrama wordt advocaat Matt King (George Clooney) geconfronteerd met een aantal gebeurtenissen die hem dwingen kritisch op zijn leven te reflecteren. The Descendants, die vorig jaar met prijzen werd overladen – waaronder de Oscar voor beste geadapteerde script en de Golden Globe voor beste film – is een knap gemaakte, tragikomische acteursfilm over familiebanden, het maken van keuzes en het nemen van afscheid.

Verhaal
Matt King is een hardwerkende advocaat aan wie een groot stuk ongerepte natuur op Hawaï, dat al eeuwenlang in het beheer is van zijn familie, is toevertrouwd. Hij komt voor de keuze te staan om het landgoed te blijven beheren of het te verkopen zodat er een luxueus appartementencomplex gebouwd kan worden, wat hem en zijn grote groep neven in één klap schatrijk zal maken. Zijn uiteindelijke beslissing wordt uitgesteld door een noodlottig bootincident waarbij zijn vrouw Elizabeth (Patricia Hastie) in een permanent comateuze toestand in het ziekenhuis belandt. Matt wordt daardoor ook voor de taak gesteld de verwaarloosde band met zijn twee dochters te verbeteren, die steeds verder dreigen te ontsporen. Beide gebeurtenissen zijn aanleiding om het perspectief op zijn leven drastisch te veranderen. Dit proces wordt nog eens versterkt door het nieuws dat zijn vrouw al een tijd lang vreemd ging en van plan was van hem te scheiden.

Script
Regisseur Alexander Payne (About Schmidt, Sideways) toont zich met deze film wederom, naast een uitstekend regisseur, een voortreffelijke scenarist. Kenmerkend voor zijn films zijn de sterke dialogen, het fijne acteerwerk en de subtiele humor die het drama altijd doorkruist. Hij slaagt erin om de delicate balans te bewaren tussen het drama van de familie - dat verbonden is met de thematiek van het loslaten - en komedie, die vooral tot stand komt door de wijze waarop de verschillende personages zich tot elkaar verhouden. Zo steekt de rol van Matt King, die relatief veel psychologische diepgang heeft, af tegen de relatieve flat characters van bijvoorbeeld Sid, het lummelende vriendje van Alex, zijn mopperende schoonvader Scott en de vrienden van de familie Kai en Mark. Deze dynamiek wordt in de film ook kracht bijgezet door de auditieve omlijsting van dromerige, nostalgische, Hawaïaanse muziek en de reflectieve voice over van de hoofdpersoon, die het geheel van een mijmerende sfeer voorziet.

Archipel
Naast de psychologische, contemplatieve setting is de fysieke setting van de film opmerkelijk en zeer betekenisvol te noemen. Het idyllische Hawaï, de Amerikaanse staat met haar prachtige stranden, perfecte surfgolven en laid-back bewoners, biedt een interessant contrast met de problemen waarvoor de personages worden gesteld. Wanneer je iets verder kijkt, worden namelijk de grijstinten van het alledaagse bestaan zichtbaar, evenals de kwetsbare kant van het menselijk leven. Net als het tropische eiland, dat in wezen een grote vulkaan is, is het leven van Matt King als een tektonische plaat in botsing gekomen met een deel van zijn bestaan, dat tot voor kort onzichtbaar was. Het epicentrum van zijn crisis wordt gevormd door het noodlottige ongeluk van zijn echtgenote en de problematische relatie met zijn kinderen. Zoals Matt de vergelijking tussen zijn leven en zijn omgeving maakt: ‘Een familie lijkt precies op een archipel – allemaal deel van dezelfde geografische omgeving, maar nog steeds eilanden – los van elkaar en alleen, altijd langzaam van elkaar af drijvend.’

Symboliek
Deze diepere symbolische laag geeft de film wat voer voor overpeinzing mee, waardoor tevens de aandacht van het narratief wordt verlegd. Payne lijkt dit aspect van het verhaal belangrijker te vinden dan de manier waarop de plot is opgebouwd, want daar valt helaas weinig spannends te beleven. Geheel in de stijl van zijn eerdere werk is The Descendants gecentreerd rond personages die in hun relaties met anderen slingeren tussen een zelfverkozen, veilig, maar bitter fatalisme en enkel hoopvolle momenten waarbij een meer optimistisch vertrouwen in een maakbare wereld doorschemert. Deze mengelmoes van dramatische en emotionele toestanden komt in de film weliswaar knap tot stand, maar de afwezigheid van een originele verhaalstructuur zorgt er voor dat de film minder tijdloos is dan bijvoorbeeld Sideways (2004).

DVD
De drie extra’s op de dvd zijn helaas aan de magere kant en voegen daarnaast niets substantieels aan de hoofdfilm toe. In "Everybody loves George" wijden verschillende acteurs en actrices uit over hun samenwerking met George Clooney, wat alleen meerwaarde heeft voor hardcore Clooney-fans die aan zijn persoonscultus willen deelnemen. Hetzelfde geldt voor "Working with Alexander", waarin zonder enige nuance de loftrompet over de regisseur wordt gestoken en dat ons weinig interessants leert over zijn ideeën en werkproces. De extra "Casting", gaat in op de wijze waarop enkele (relatief onbekende) acteurs op basis van hun geslaagde auditie werden gekozen. Dit laatst biedt misschien hoop voor zij die een acteercarrière ambiëren. In Payne’s eigen woorden: "If you audition well, you’ll get the part."