Factory Girl

Warhol, Dylan en de muze

Wat maakt een populaire kunstenaar of kunstwerk nog populairder? Juist, het verhaal achter die kunstenaar of dat kunstwerk; achter het persona of ‘image’ van een kunstenaar; achter dat intrigerende meesterwerk dat zijn publiek blijft intrigeren. Edie Sedgwick was geen van beiden. Edie was de muze van de kunstenaar, het onderwerp van zijn kunstwerken. Factory Girl doet een originele poging in het immer populaire landschap van de ‘biopic’. Wie was de muze van Andy Warhol (en Bob Dylan)? Waarom? Jammer dat de originaliteit daar blijft steken, want voor de rest is Factory Girl - net als de Campbell’s Soup Cans van Warhol - als duizend uit een dozijn.



Edie (Sienna Miller) is een mooi meisje met rijke ouders dat door omstandigheden opeens middenin het centrum van de New Yorkse ‘artscene’ in de jaren zestig terecht komt: in Andy Warhols Factory. Tijdens het filmen van Vinyl in 1965 besluit Warhol opeens het plan van de film om te gooien. Oorspronkelijk zouden er alleen mannen in figureren, maar haar magnetische aanwezigheid bezorgt haar een rol. Ze mag erbij zitten. Als een verdwaald supermodel.

Warhol vindt dat iedereen beroemd moet zijn en doopt Edie zijn ‘Superstar’. Iedereen heeft recht op minstens 15 minuten beroemdheid. En dit gebeurt dan ook met Edie, die al snel de pagina’s van Vogue mag sieren en een geliefd onderwerp van de media wordt. Warhol en Edie zijn altijd samen. Edie is het volkomen tegenovergestelde van Warhol: naïef, levendig en betrokken. Een brandend brok vrouwelijkheid. Ook Bob Dylan (vertolkt door Hayden Christensen, maar uit juridische overwegingen heet zijn rol ‘Musician’ op de aftiteling) is onder de indruk en begint een relatie met haar. Er ontstaat jaloezie en verwarring in deze rare driehoeksverhouding. Edie heeft alles. Maar natuurlijk raakt ze ook alles weer kwijt. Waaraan? Haar overtollig drugsgebruik, haar (incestueuze) familieverleden? We zullen het nooit weten ondanks talloze pogingen van gefascineerde biografen. Ondanks Factory Girl van regisseur George Hickenlooper.

Hickenlooper, die uit de documentairewereld komt, dankt zijn faam vooral aan Hearts of Darkness, een briljante documentaire over Apocalypse Now. Maar daarin figureerde dan ook een levende, betrokken en uiterst confessionele Francis Ford Coppola temidden van zijn zelf gecreëerde chaos. In Factory Girl is die persoon er niet: Warhol en Edie zijn dood, en Bob Dylan heeft - middels een rechtzaak - laten weten niet betrokken te willen zijn. Wat rest van deze enigmatische figuren is de oppervlakte en de omstandigheden. Hickenlooper doet zijn uiterste best hiervan een aantrekkelijk geheel te maken; verschillende soorten film, impressionistische scènes en een fijne soundtrack. Het blijft steken op het niveau van een TV-film waar af en toe een geforceerd stukje fictie (‘het is iets met haar vader’) in geïnjecteerd wordt, in een radeloze poging het gedrag van Edie betekenis te geven.

Wat de film redt van middelmatigheid zijn de vertolkingen van de twee hoofdrolspelers. Pearce weet Warhol als een mens neer te zetten; een tikje satanisch; een autistische popsjamaan die nooit echt betrokken is en iedereen lijkt te gebruiken in zijn verlangen naar oppervlakkigheid. Maar wel een mens. Miller laat zien dat je niet Lindsay Lohan hoeft te heten om deze rol met verve te spelen. Haar Edie is net zo charmant en ontredderd als de veelvuldig gedocumenteerde IT-girl . Zelfs als Edie - helemaal kapot - in haar hotelkamer door een paar ‘filmmakers’ voor de zoveelste keer wordt voorzien van drugs, blijft ze die warme en levendige vrouw. Sommige scènes tussen Warhol en Edie zijn zelfs ontroerend. Maar de film is veel te druk bezig met alles eromheen (met Dylan, met alle mensen in The Factory) om hier in te duiken, om hier bij te blijven.

Misschien had de medewerking van Dylan meer betekenis kunnen geven aan de centrale driehoeksverhouding (die nu geforceerd en ongebalanceerd overkomt, mede door het spel van Christensen). Nu moeten we niet alleen dat missen, maar ook een Factory Girl zonder één van zijn nummers over Edie. Uit Just Like A Woman: ‘She takes just like a woman, yes, she does. She makes love just like a woman, yes, she does. And she aches just like a woman. But she breaks just like a little girl.’ En dat is eigenlijk de enige conclusie die je kan trekken over Edie. Gelukkig dat Dylan dat al zo simpel en met zoveel gevoel heeft gedaan, want Factory Girl is afgeleid door omstandigheden en oppervlakkigheden.

De DVD is prima verzorgd, met een sfeervol menu en vele extra’s. Vooral de docu The Real Edie en de auditie-tapes van Miller zijn meer dan interessant. Verder een ‘making of’ en een Video Diary van Pearce.