Happy Feet: Pinguïns als Spiegel van de Maatschappij

Bij Happy Feet denken de meeste mensen aan vrolijk zingende en dansende pinguïns. Een enkeling zal het over de ecologische boodschap hebben die er in beide films zwaar bovenop ligt. Maar wie goed naar Happy Feet kijkt, ziet een spiegel van de maatschappij en de veranderingen waaraan deze onderhevig is, zeker in relatie tot de ecologische problematiek die de film bespreekt.



Als Happy Feet begint, is alles nog normaal in de wereld der keizerpinguïns. De nieuwe generatie is al zingende op zoek naar de ware liefde. Als deze eenmaal gevonden is gaat men al snel over op het voortplantingsritueel, zoals het een goede keizerpinguïn betaamt. Maar dan komt de zware winter waarna het ongebruikelijk lang duurt voordat de vrouwtjes weer terug zijn bij de kolonie. Overigens is dat al prachtig visueel voorspelt door de donkere wolken die boven Memphis (Hugh Jackman) verschijnen zodra Norma Jean (Nicole Kidman) zich naar zee begint te begeven. De wijze oudere Noah (Hugo Weaving) vraagt zich af of ‘the great Guin’, de pinguïngod, hen zal testen met een slecht visseizoen. Een van de andere oude wijze pinguïns vraagt zich hardop af of ze niet allemaal plichtsgetrouw zijn geweest. Gelukkig komen de vrouwtjes al snel en kunnen ze verder met de normale gang van zaken. De kleintjes leren te zingen en gaan op zoek naar hun ‘heart song’ terwijl de volwassen pinguïns voor de voedselaanvoer zorgen. Er is enige dreiging van jagende vogels (skua’s) maar verder is het een rustig bestaan.

Maar dan komen er moeilijke tijden. Er is weinig vis en de pinguïns begrijpen niet waaraan dat ligt. Ze kijken, zoals ze altijd doen, binnen de eigen gelederen naar een reden. Ondanks enkele excentrieke pinguïns binnen de kolonie, zoals de Russisch aandoende opera zangeres mrs. Astrakhan (Miriam Margolyes), is het de kleine Mumble (Elijah Wood) die wordt gezien als de outsider die de schuld op zich geworpen krijgt. Al vlak na zijn geboorte wordt hij bestempeld als een ‘bad egg’ en het lukt hem pas aan het einde van de film, na een lange en gevaarlijke reis, om dit juk van zich af te werpen. Toch blijkt hij een van de intelligentste pinguïns uit de kolonie. Als hij iets heeft gezien of gehoord dan weet hij dat op latere momenten, als het nuttig van pas komt, weer toe te passen en terug te halen. Daarnaast staat hij open voor nieuwe ervaringen en wezens die anders zijn dan hij. Een kwaliteit die het menig pinguïn ontbreekt totdat de massa overstag gaat.

De massa regeert binnen de keizerpinguïnkolonie, maar Mumble, als noodgedwongen individu, is de enige die verantwoordelijkheid durft te nemen. Terwijl de kolonie als een stel makke schapen luistert naar de wijsheid van de oudere pinguïns en stappen neemt om de plichtsgetrouwheid aan de religie en de ouderwetse manieren te vergroten is het Mumble die risico durft te nemen en het probleem echt wil gaan oplossen. Zelf zijn de ouderen bang voor het onbekende en voor dé Onbekende. Als Mumble met de amigo’s (een maatje kleinere pinguïns met Spaans accent) die hij in Adelieland tegenkomt) naar de kolonie komt, krijgen zij gezamenlijk de schuld van het voedselprobleem. Opmerkelijk genoeg waren ze door een groot deel van de kolonie al geaccepteerd door middel van een gezamenlijke musicalnummer maar worden ze nu toch verstoten. Vastberaden als altijd is Mumble van plan de oorzaak van het voedselprobleem te vinden. Hij krijgt hulp van de amigo’s maar zodra ze onraad ruiken (bijvoorbeeld als ze bij de zeeolifanten aan komen) is het aan Mumble om de leiding te nemen.

Terwijl iedereen een probleem heeft - zowel de skua’s als de keizer- en adeliepinguïns hebben last van het probleem met de voedselketen - is er slechts één pinguïn die verantwoordelijkheid neemt en het probleem probeert op te lossen door de wijde wereld in te gaan (wederom een mooie visuele voorbode in de opening van de film). Een van de amigo’s zegt, voordat Mumble van de ijsschot afspringt in achtervolging van de schepen, "if it is them, I don’t wanne know about it." Ze steken liever hun hoofd in het spreekwoordelijke zand dan actie te ondernemen. Klinkt bekend niet? Zeker als het gaat om de gevolgen van klimaatverandering. Dit wordt dan nog gezegd door een kleine minderheidsgroep die buitenstaanders en dé Ander accepteert. Laat staan wat de massa niet wil zien. Die discussieert liever of het al dan niet waar is in plaats van eens goed om zich heen te kijken en logisch na te denken. Het is niet totdat Mumble terug komt met het verhaal dat de ‘aliens’ het ecosysteem hebben verstoort dat de massa na begint te denken. Noah wil dat zijn volk vasthoudt aan de religie en ouderwetse manieren maar als het zoekbaken, die de mensen op de rug van Mumble hebben vastgemaakt, begint te piepen ontstaat er toch wat twijfel over de woorden van deze oude pinguïn. Hoe komt Mumble immers aan dat ding als er geen aliens zouden bestaan?! Meteen slaat een groot deel van de massa om en zijn ze bereidt om te leren dansen, terwijl ze dat - en Mumble die daar de representatie van is - eigenlijk de hele film hebben verworpen.

Even zijn de pinguïns gelukkig maar ondanks het oplossen van het voedselprobleem is de grotere oorzaak nog niet opgelost. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat de ecologische problemen in het tweede deel van Happy Feet vergroot zijn. Het gaat niet meer alleen om voedsel maar om de hele leefomgeving die op het spel staat. Gelukkig hebben de pinguïns Mumble niet alleen in hun hart gesloten, aan het einde van het eerste deel, maar hebben ze ook hun eigen lessen getrokken en zijn er meer die hun eigen verantwoordelijkheid nemen.

Deel 2



Als de keizerpinguïnkolonie in deel 2 vast komt te zitten door het losgebroken ijs zijn er al meerdere pinguïns op zoek naar een manier om er toch uit te komen, natuurlijk deels in eigen belang maar ook zeker in het belang van de kolonie in zijn geheel. Dit is allemaal al gebeurd voordat Mumble met de drie pinguïnchicks, Erik (Ava Acres & Mason Vale Cotton), Atticus (Benjamin Flores Jr) en Bo (Meibh Campbell), terug komt en zich er mee begint te boeien. De problemen zijn echter van een wat andere proportie dan in het eerste deel. Zoals Lovelace (Robin Williams) al opent: alles op de aarde, hoe klein ook, is met elkaar verbonden. Dat zullen de verschillende diersoorten ook moeten zijn om deze problemen op te kunnen lossen. Ook opvallend aan de opening: nog voordat we een pinguïn hebben gezien breekt er een ijsschots in de vorm van een mensenhoofd af van de pool. Veel duidelijker kunnen de intonaties niet worden! Al worden ze later wel nog even extra onderstreept als de mensen, in plaats van de pinguïns te bevrijden, er voor kiezen heil te zoeken op hun schip zodra er een sneeuwstorm voorbij komt.

Maar goed, terug naar de pinguïnkolonie. Na een wat ongelukkige vaderschapsactie van Mumble lopen de drie pinguïnchicks weg. Na een uitgebreide zoektocht besluit Mumble om een kijkje te nemen in Adelieland. Ramon (Robin Williams) is ook net vertrokken uit Emperorland en Mumble is bang dat de chicks hem gevolgd zijn, en terecht. Op de terugweg komen ze in een geschil terecht met een zeeolifant, Bryan (Richard Carter), die uiteindelijk van het ijs naar beneden valt en vast komt te zitten. Zelf heeft Bryan de hoop eigenlijk al opgegeven maar Mumble geeft niet zo makkelijk op en weet Bryan uiteindelijk te bevrijden. Hiermee bevestigt het verhaal wat de kijkers van het eerste deel al wisten. Mumble lost problemen graag meteen op en gaat niet bij de pakken neer zitten. Hoe onrealistisch een oplossing voor de situatie ook lijkt. Niet veel later komen ze terug bij de kolonie die ingesloten is geraakt door een gigantische ijsberg. Dit is echter geen probleem dat Mumble zelf op kan lossen. Maar inmiddels is er een nieuwe generatie pinguïns met Mumble opgestaan die wel eigen verantwoordelijkheid neemt en op zoek zijn gegaan naar een uitweg. Opvallend in deze is dat Noah, die in het eerste deel nog voorbode was van religie en de ouderwetse gewoontes, nu 180 graden gedraaid is en een motivator is geworden die niet van opgeven wil weten. Hij is ook een van de eerste die zijn dankbaarheid en vreugde voor de hulp die ze krijgen uitspreekt.
 
Ondanks een vereniging van de verschillende pinguïnnaties, onder leiding van Sven (Hank Azaria), is het niet genoeg om het onheil te keren. De skua’s worden weggejaagd en de voedselvoorziening is weer even hersteld maar een ontsnapping is nog niet dichterbij gekomen. Als een aantal opgesloten pinguïns besluit om in een halve zelfmoordpoging via een schans naar buiten te proberen te ‘vliegen’, ziet Mumble de sneeuw naar beneden vallen en hij bedenkt een onverwacht plan. Als ze immers meer sneeuw naar beneden laten glijden zal er vanzelf een uitweg ontstaan. Het lijkt een vreemd idee maar al snel krijgt Mumble de Adeliepinguïns achter zich; de keizerpinguïns die beneden vast zitten hebben meer twijfels over het hele idee. Toch weten de Adeliepinguins vooruitgang te boeken - al is het niet zonder gevaar - maar het is niet genoeg. Mumble besluit de hulp van de zeeolifanten in te roepen, met meer gewicht zal het immers sneller gaan, en op dat moment kan niemand eten dus de tijd begint te dringen. Inmiddels is Mumble echter gewond aan zijn voet, doordat hij zijn zoon moest redden, waardoor alle pinguïns die hem volgen alle danskwaliteiten hebben verloren en als één massa Mumble (met blessure) nadoen. De niet nadenkende massa is terug! Gelukkig zijn er genoeg individuen opgestaan (door de film nog eens extra benadrukt door de rollen van Will en Bill the Krill) om de massa te leiden boven het eigen belang uit. Toch moeten de verschillende diersoorten over verschillende hobbels heen om hun eigen belang opzij te zetten en de keizerpinguïns uiteindelijk te bevrijden. Net zoals veel mensen over verschillende hobbels heen moeten voordat ze, naar de boodschap van de film, een stap willen zetten naar het oplossen van de klimaatproblematiek. Tussen de eerste en de tweede film zijn er echter, net zoals bij de pinguïns, veel meer individuen opgestaan die hun verantwoordelijkheid in deze willen nemen.
 
Wat Happy Feet duidelijk laat zien is de kracht, en macht, van het individu. Een pinguïn, zeeolifant of zelfs een kleine krill kan het verschil maken binnen zowel de eigen maatschappij als de wereld in het geheel. Will the Krill (Brad Pitt) inspireert een hele zwerm krill om zich onder het ijs te verstoppen. Bryan gaat tegen de wetten van een zeeolifantennatie in om de pinguïns te helpen en Mumble krijgt het wederom voor elkaar om zijn volk te redden. Alles is mogelijk met een gek idee, wat doorzettingsvermogen en een beetje geluk. De vraag blijft echter of het exemplarische voorbeeld dat al deze dieren geven ditmaal wel echte veranderingen teweeg wetet te brengen onder de kijkers van de films; voor veel mensen blijven het immers slechts een stel leuke zingende en dansende pinguïns.

Plaats uw reactie

Naam:

E-mail:

Uw e-mailadres wordt niet getoond.