La Famiglia

De film volgt het leven van Carlo van doop tot doop, wat neerkomt op zijn eigen doop toen hij een nog heel klein jongetje was en nog door zijn moeder werd gedragen tot aan de doop van zijn kleinzoon, wanneer hij inmiddels een oude man is geworden. Als oude man kijkt hij terug op zijn leven en vertelt ons door middel van een voice-over hierover. Hoe hij opgroeide in het huis van zijn familie in Rome samen met zijn broertje Giulio; hoe zijn opa overleed, zijn ouders; hoe hij verliefd werd op een vrouw, maar trouwde met diens zus en hoe hij altijd van zijn schoonzus is blijven houden. Vanaf zijn eigen doop in 1906 tot aan zijn tachtigste verjaardag in 1986 is de tijd in Italië niet stil blijven staan. Dictators, fascisme en oorlogen zijn een paar belangrijke onderwerpen uit het leven van Carlo, maar dit alles staat wel op de achtergrond en het gezinsleven van Carlo staat op de voorgrond. Deze verhouding wordt gesymboliseerd doordat de hele film zich afspeelt in één huis en de camera nooit buitenshuis komt. Hierdoor ligt de focus constant op het gezin en de historische gebeurtenissen schemeren alleen door door gesprekken die de gezinsleden onderling hebben.

Tachtig jaar is een flinke periode om samen te vatten in twee uur film. Zelfs als het gaat over één familie, met één personage dat daarin centraal staat. Dit is een beetje het grootste mankement van de film. Het voelt soms iets te fragmentarisch aan. Het narratief verspringt om de zoveel tijd een aantal jaar, de make-up wordt aangepast, de pruiken en vaak ook acteurs worden vervangen en de hoofdpersoon vertelt via de voice-over aan het publiek wat er in de tussentijd allemaal is gebeurd. Opvallend is dat het lijkt alsof de belangrijke gebeurtenissen, of in ieder geval ingrijpende gebeurtenissen, opzettelijk niet op beeld zijn vastgelegd maar in één zin worden beschreven door Carlo. Carlo’s huwelijk, de dood van zijn vader, de geboorte van zijn kinderen en zo nog heel veel meer gebeurtenissen worden slechts zijdelings genoemd.

Door deze aanpak is het niet alleen moeilijk te zeggen wat de regisseur nu voor ogen had met zijn film. Ofwel een geschiedenis van een land vertellen aan de hand van een groep mensen die samenwoont in een huis en daardoor laten zien hoe het gezinsleven door de geschiedenis heen verandert en hoe mensen binnen dat gezin veranderen. (Dit doet het springen in de tijd en het proberen te vatten van een ruime tijdsperiode van tachtig jaar verklaren.) Ofwel het tonen van een familiegeschiedenis met al haar verschillende leden en de interactie tussen hen, waarmee de keuze voor het ene huis als strijdtoneel te verklaren valt. Het lijkt er op dat film van allebei een beetje probeert te doen, maar daardoor in allebei niet geheel slaagt. Als familieportret is het niet helemaal geslaagd doordat enkele belangrijke figuren plotseling dood zijn gegaan en hier maar één zinnetje aan wordt besteed; bovendien wordt de familie steeds groter en worden acteurs met regelmaat vervangen door oudere acteurs, waardoor het meer dan eens flink puzzelen is, wie nu ook weer wie is. Hierdoor is meeleven met de personages een lastige opgave. Als historische schets van Italië komt La Famiglia ook niet helemaal uit de verf, door een te ruime tijdsspanne en doordat er meer tijd wordt besteed aan relaties tussen de familieleden. De driehoeksverhouding tussen Carlo en zijn vrouw en schoonzus is het meest interessant, maar deze raakt door het verspringen van de tijd slechts de oppervlakte en gaat nooit de diepte in.

Desondanks is het knap van Ettore Scola dat hij het interessant genoeg weet te houden om twee uur lang geboeid naar belevenissen in één huis te kijken. De make-up is prachtig, evenals de decors van het statige huis. La Famiglia is geen groots meesterwerk (al wordt hij door de distributeur wel zo aangeprezen onder de noemer ‘Italiaanse Meesterwerken’), maar is toch zeker een interessante film.

De DVD van Homescreen bevat op enkele trailers na geen extra’s.