
Door Theodoor Steen
12/01/2012
Le Chat Du Rabbin
Kritische katten en prachtige plaatjes
Joan Sfarr geniet onder fans van stripboeken en graphic novels enige bekendheid als een van de bedenkers van "Donjon" en als tekenaar en schrijver van "De Kleine Vampier" en "De Kat van de Rabbijn". Bij filmliefhebbers zal hij vooral bekend zijn als regisseur van Gainsbourg, Le Vie Heroique. Zijn tweede film is sinds kort op dvd verkrijgbaar en dit keer is het geen speelfilm, maar een animatie gebaseerd op zijn stripboekenreeks "De Kat van de Rabbijn". Le Chat Du Rabbin combineert de eerste vijf verhalen in die reeks.De film vertelt over rabbijn Sfar en zijn dochter die wonen in het Algarije van de vroege 20e eeuw. De kat van de rabbijn leeft zijn eigen leventje, tot hij de papegaai van de Rabbijn opeet en hij opeens kan praten. Door de nieuw verworven kennis ziet hij zich op gelijke voet met de rabbijn en hij gebruikt deze positie om de rabbijn te bestoken met religieuze en existentiële vragen. Want als God de mens heeft uitverkozen als kroon op de schepping op basis van spraak en denkvermogen, zou dat dan betekenen dat de nu pratende en denkende kat ook in Gods beeld gemaakt is? Om de vragen van de kat te beantwoorden moet de rabbijn diep in zijn eigen godsbeeld graven, en voor hij het weet is hij samen met de kat, twee Russen, een ezel, een Afrikaanse vrouw en een moslim op reis door Afrika op zoek naar “Het Afrikaans Jeruzalem”.
Le Chat Du Rabbin ziet er prachtig uit. Sfars losse stijl, waarin allerlei invloeden en stijlkenmerken zich afwisselen blijft intact. Zijn karakteristieke arceringen zijn te zien in de achtergrond en enkele droomsequenties; zijn wat lossere naïevere stijl komt ook in een aantal scènes voor, en de film kent daarnaast een klinischer vorm van animatie in een aantal personages. Dat alle personages en achtergronden in andere stijlen worden getekend maakt niet uit, want regelmatig neemt de film een uitstapje richting nog een andere stijl, zoals de laatste kinderlijk getekende scènes, en een ode aan Marc Chagall en een sneer richting Hergé. Visueel is de film een lust voor het oog, waarbij vooral de animatie van de kat levensecht is, ondanks de simpele vormgeving van het personage.
De manier waarop de film door allerlei stijlen heen springt uit zich ook in de plot. In zijn boekenreeks "De Kat van de Rabbijn" leekt het al alsof Sfar zich met de stroom liet meevoeren en geen vooropgezet plan had. Ook hier neemt de film verrassende en bizarre wendingen, zeker omdat de plot van de vijf boeken ingedikt is tot anderhalf uur film. Dat zorgt er wel voor dat enkele thematische uitwerkingen wat kort door de bocht gaan, zeker rondom de portrettering van het conflict tussen moslims en joden in een bedoeïenenkamp.
De thematiek van de film blijkt ook onlosmakelijk verbonden met de tekenstijl en de plot.
Le Chat Du Rabbin maakt gebruik van visuele stereotypes rondom joden, islamieten en Afrikanen om de boodschap kracht bij te zetten. De film is een pleidooi voor tolerantie rondom religie en uiterlijk en past de stijl van de film daarop aan. Door de stereotypes uit te vergroten en met elkaar te laten botsen ontstaat er een vorm van komische overdrijving en zelfspot die de kijker de ruimte geeft de (menings)verschillen weg te lachen. Doordat de plot echter wat afgeraffeld is, blijven hier en daar de impressies van de stereotypes staan, zonder dat ze sterk genoeg ontkracht worden.
Toch is het dapper te noemen dat Sfar richt op de gulle lach door de naargeestige stereotypes rondom joden, Afrikanen en moslims dergelijk te vergroten dat ze van hun kwalijke kracht ontnomen worden. Daarmee weet de film een indruk achter te laten en de kijker ook na te laten denken over de religieuze en filosofische implicaties van de gesprekken tussen de kat en de rabbijn. Le Chat Du Rabbin is daardoor geen animatiefilm geworden voor de hele familie: daarvoor zijn de thema's te diep, de situaties te gewelddadig en de stijl te tegendraads. Het is echter wel een film geworden die lang blijft hangen en je niet snel los zal laten.
De schijf
Le Chat Du Rabbin staat daarnaast ook nog erg goed op de dvd, waarbij de nuances in de stijl van Sfar goed uitkomen. Ten slotte bevat de schijf een interessante making of die in gaat op het animatie en castingproces. Een uitstekende schijf met een uitstekende film.







DVD

09/01/2012

PIAS

16:9

Frans DD 5.1

Nederlands
