Cure for Pain: The Mark Sandman Story

Portret van een getergde muzikant

Aan het begin van de jaren negentig gooide de Amerikaanse rockband Morphine hoge ogen met hun uitgeklede en opvallende instrumentarium. De driekoppige bezetting was met zijn tweesnarige basgitaar, drumstel en twee baritonsaxofoons namelijk een vreemde verschijning in een periode waarin de rauwe grungerock zijn opmars maakte. Naast hun curieuze geluidenmelange baarde de introverte en charismatische frontman Mark Sandman veel opzien. In deze vlotte documentaire wordt het verhaal verteld van deze unieke muzikant en zijn band en krijgen wij een inkijkje in zijn verborgen, door tragiek getekende leven dat onverwacht eindigde in 1999.



Onbekend
Zelf beschreef Mark Sandman de muziek van Morphine als "Low rock" of, nog beter, "Fuck rock", die voornamelijk bestond uit een diepe, bluesy basgroove, gejaagde drums en zwierende saxofoonstoten. Daar overheen zong hij met zijn ingehouden, diepe stem poëtische teksten die uit het leven gegrepen waren. Hoewel hij  steeds populairder werd, bleef Sandman een gereserveerd persoon die een deel van zijn leven liever verborgen hield voor de buitenwereld.  Het is deze onbekende kant van zijn leven die de Bralver en Ferino in deze documentaire aan het licht proberen te brengen. Daarbij maken zij gebruik van een breed materialenspectrum, zoals archiefbeelden, homevideomateriaal, fragmenten uit "Four Minus Three" (een biografie van Marks moeder Guitelle) en interviews van de makers met onder meer zijn ouders, de overgebleven leden van de band en enkele prominente muzikanten en vrienden zoals Josh Homme (Queens of the Stone Age), Ben Harper en Chris Ballew (Presidents of the USA).

Mythe
De combinatie van Sandmans introverte, gesloten persoonlijkheid en zijn eigenaardige muziek droeg bij aan zijn mysterieuze aura, wat  hem voor veel jongeren ontzettend cool maakte. Maar stille wateren hebben diepe gronden, zo blijkt ook uit het beeld dat in de film van hem geschetst wordt. Mark was de oudste van vier kinderen, boven zijn zus Martha, en broertjes Jonny en Roger. Al op jonge leeftijd openbaarde de creatieve geest van Mark zich, maar dit werd gevoed noch op waarde geschat door zijn ouwelui die, als kinderen van de Grote Depressie, vonden dat hij maar een echte baan moest gaan zoeken. Zoals de mythe gaat, verliet Mark het ouderlijk huis in een verschrikkelijke sneeuwstorm en trok hij de wijde wereld in op zoek naar zichzelf. Na een reis langs San Franscisco, Alaska, Belize, Brazilië en Peru, waar hij wat baantjes had, in bandjes speelde en daarnaast voornamelijk paddo's at en marihuana rookte, belandde hij door een ziekte weer thuis in Massachussetts, waar hij zijn muziekcarrière vorm gaf in onder andere de bands Supergroup, Treat her Right en later Morphine.

Uniciteit
Bralver en Ferino, die duidelijk fans zijn van de band, rijgen het materiaal in een pulserend tempo aan elkaar, waardoor je als kijker maar weinig tijd krijgt om de informatie te laten bezinken. Korte anekdotes over de uniciteit van de muziek worden hier en daar wel kort geïllustreerd aan de hand van kenners, maar zijn erg vluchtig. Naast een gedegen onderbouwing van de eigenheid van de band vormt het tragische overlijden van Marks jongere broertjes een cruciaal punt in zijn levensverhaal. Hoewel deze gebeurtenis de frontman onmiskenbaar gevormd heeft op zowel artistiek als persoonlijk niveau, wordt er weinig doorgevraagd over de manieren waarop het het functioneren van de band en zijn omgeving heeft beïnvloed. Dit donkere hoofdstuk in Marks leven wordt meer aan de hand van de biografie van zijn moeder uiteengezet, dat in de film in beeld wordt gebracht met rood gemarkeerde regels. Als kijker krijg je zo het idee dat je wellicht beter het boek kan gaan lezen als je meer over zijn zieleroerselen te weten wilt komen. Desalniettemin zorgt de veelvuldig in de film aanwezige muziek van Morphine voor een belangrijke blik op Sandmans wereld.

Kunde
Hoewel het levensverhaal van deze relatief onbekende band zeker interessant is en de makers een mooie schare van verhalen uit de eerste hand wisten te verzamelen, hapert het hier en daar toch wat in de opnamen en presentatie van het materiaal. Voor wie totaal niet bekend is met het werk van Morphine of de persoon Sandman, komt de film, met name in het begin, over als een drukke collage, waarbij je niet goed kunt inschatten welke richting de makers nu uit willen met hun film. Pas in de tweede helft, waarin de psychologische kant van Sandmans verhaal meer wordt belicht, zijn er meer momenten van rust ingevoegd die je even laten bezinnen op het voorgaande. Daar komt bij dat er helaas geen duidelijke esthetische lijn in de film te ontdekken valt, waardoor zowel de auditieve als de visuele laag warrig overkomt. Hinderlijke camerabewegingen, onbegrijpelijke zooms op archiefbeelden en slechte geluidsopnames zorgen ervoor dat de kijker niet op een kundige manier in de wereld van het verhaal wordt geleid.

Daarnaast wordt er ietwat argeloos gestrooid met archiefmateriaal en homevideofragmenten - die overigens erg mooi zijn - waardoor het totale plaatje niet wordt afgerond. Het is alsof de makers teveel materiaal in handen hadden om uit te kiezen en de kijker daarmee enigszins overladen met indrukken. Hoewel Sandmans verhaal op zich enorm interessant is en het bij de makers niet ontbreekt aan bevlogenheid en verbeeldingskracht, zou je hen toch willen adviseren om nog eens rustig achter de montagetafel te gaan zitten en al het materiaal nog eens door te nemen. Desnoods met wat morfine.

Plaats uw reactie

Naam:

E-mail:

Uw e-mailadres wordt niet getoond.